«Ήτανε Φθινόπωρο και τα φύλλα πέφτανε, και ένα αγέρι φύσαγε κάπως δυνατό, ήτανε Φθινόπωρο και τα μαύρα σύννεφα, χάιδευαν παράξενα το Λυκαβηττό»!.. Αυτό τραγουδούσε μεταξύ τόσων και τόσων μεγάλων τραγουδιών η θρυλική Ελληνίδα ερμηνεύτρια, Πόλυ Πάνου, που σήμερα μας αποχαιρέτησε με την μελωδική της φωνή για να τραγουδάει πλέον στον ουρανό μαζί με τους αγγέλους!…

ΔΕΝ είμαι από τους ανθρώπους που θέλω να γράφω κατευόδιους λόγους. Ακόμη και στο θάνατο ενός ανθρώπου ο γράφων αρέσκεται να εγκωμιάζει την ομορφιά και την ωραιότητα, το πνευματικό και ψυχικό μεγαλείο ενός ανθρώπου που ύμνησε την ζωή και τον άνθρωπο, όπως η μεγάλη Ελληνίδα ερμηνεύτρια Πόλυ Πάνου, που σήμερα μας αποχαιρέτησε με την μελωδική της φωνή για να τραγουδάει πλέον στον ουρανό μαζί με τους αγγέλους!…

Χωρίς αμφιβολία. Με τα τραγούδια της Πόλυς Πάνου μεγαλώσαμε. Με τα τραγούδια της γαλουχηθήκαμε. Με τα τραγούδια της χαρήκαμε, ερωτευτήκαμε, παίξαμε, πονέσαμε, λυπηθήκαμε. Ακόμη περισσότερο όταν στα πρώτα χρόνια της μετανάστευσης (δεκαετία του 1960) κάθε τραγούδι της Πόλυ Πάνου που «χτυπούσε» στην όποια δισκογραφική εταιρεία, όπως η «Βεντέτα», ήταν για όλους τους Έλληνες που μετανάστευαν στην Αμερική, στον Καναδά ή στην Αυστραλία, ένα πραγματικό εικόνισμα. Ένα εικόνισμα καρδιάς και ψυχής.

Από πού ν’ αρχίσω και πού να τελειώσω; Από το γεγονός ότι η Πόλυ Πάνου γεννήθηκε κατά μία περίεργη ιστορική συγκυρία ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν οι Ιταλοί χτυπούσαν την πόρτα της Ελλάδος για να την κατακτήσουν, ή μήπως το γεγονός ότι η όλη καλλιτεχνική της πορεία σηματοδοτήθηκε από σπουδαίες ερμηνευτικές επιτυχίες, που έδωσαν μια άλλη διάσταση στον ελληνικό πολιτισμό;

Η Πολυτίμη Μπίθα, όπως ήταν το πραγματικό της ονοματεπώνυμο (κατά άλλους Πολυτίμη Κολιοπάνου), μπορεί να γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά έζησε στην Πάτρα. Μόλις δέκα ετών έλαβε μέρος σε ένα διαγωνισμό στην πόλη αυτή και πήρε το πρώτο βραβείο στο τραγούδι Εκεί εμφανιζόταν ο Σταύρος Τζουανάκος και η Πόλυ Πάνου τραγούδησε το «Συλβάνα, Συλβάνα μου τρελή πεθαίνω για ένα σου φιλί». Πήρε το πρώτο βραβείο ανάμεσα σε 260 παιδιά, για να αποκληθεί «παιδί θαύμα»!

Ένα κορίτσι που η γνωριμία της με τον «σερ» Μπίθι (τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, που άκουσε γι’ αυτήν σε ένα κουρείο) της έδωσε τα μεγαλύτερα φτερά για να πετάξει στον κόσμο της καλλιτεχνικής δημιουργίας και καταξίωσης! Λένε πως καθώς την άκουγε να τραγουδάει γυρνώντας στην μητέρα της, της λέει: «Έχεις ένα παιδί που έχει χρυσό λαρύγγι και θα σώσει την οικογένειά σου. Θα μου την δώσεις να την πάρω στο κέντρο που τραγουδάω;», Με τα πολλά τα λόγια έπεισε την μάνα της, έραψε και δύο φορεματάκια και το «παιδί θαύμα» εμφανίζεται με απόλυτη επιτυχία στο κέντρο που τραγουδούσε ο Μπιθικώτσης!

Η Πόλυ Πάνου τον ακολούθησε στην περιοδεία που έκανε στο Αγρίνιο με την ίδια επιτυχία, στη συνέχεια έγινε επιστροφή στην Πάτρα και … βαλίτσες για Αθήνα! Όχι τόσο εύκολα αλλά «ανάγκα και … μάνα πείθεται», όπως λέει σε παράφραση μια αρχαία παροιμία. Μάνα και κόρη βρέθηκαν, λοιπόν, στην πρωτεύουσα και όπως γράφουν τα διάφορα περιοδικά και εφημερίδες, φιλοξενούνται στο σπίτι του Γρηγόρη Μπιθικώτση επί έξι μήνες και κάπου εκεί, τον Σεπτέμβριο του 1952 περνάει την πόρτα της Κολούμπια. Εκεί ήταν ο … ιεροεξεταστής Μηλιόπουλος, που είχε διώξει τον Καζαντζίδη επειδή μιμείτο (στην αρχή) τον Τσαουσάκη και δεν του άρεσε. Την Πόλυ Πάνου, όμως, δεν την έδιωξε αλλά την βάφτισε ο ίδιος «Βέμπο του λαϊκού τραγουδιού»!

«Πήρα τη στράτα την κακιά» (1952), λοιπόν, ήταν το τραγούδι του Γρηγόρη Μπιθικώτση το οποίο τραγούδησε η Πόλυ Πάνου. Μπορεί αυτό το τραγούδι να μην έκανε μεγάλη επιτυχία, αλλά ήταν αυτό με το οποίο άρχισε να «πετά» στον δικό της καλλιτεχνικό γαλαξία!. Συνέχισε με το «Να πας να πεις της μάνας μου» του Ζαμπέτα- Τσάντα (1956) και ακολούθησαν άλλες θριαμβικές ερμηνευτικές επιτυχίες: «Τα αδέλφια δε χωρίζουνε», «Τα λιμάνια», Το δαχτυλίδι», «Άλλα μου λεν τα μάτια σου», «Ένα σφάλμα έκανα», «Εσένα δε σου άξιζε αγάπη», «Ο κόσμος όλος με κατακρίνει» και τόσα άλλα!

Και δεν γινόταν διαφορετικά!.. Στα χέρια της άλλωστε είχε την δισκογραφική εταιρεία «Βεντέτα», που είχε δημιουργήσει με τον άλλο μεγάλο Έλληνα ερμηνευτή Πάνο Γαβαλά, ενώ ήταν η πρώτη Ελληνίδα τραγουδίστρια που τραγούδησε με επιτυχία τα “Παιδιά του Πειραιά”, που έγινε αργότερα διεθνής επιτυχία!..
Σήμερα, η μεγάλη αυτή κυρία του Ελληνικού τραγουδιού, η πιο γνήσια εκπρόσωπος του λαϊκού τραγουδιού, πέταξε προς τα σύννεφα. Κι όπως είπαμε, μας αποχαιρέτησε με την μελωδική της φωνή για να τραγουδάει πλέον στον ουρανό μαζί με τους αγγέλους!…

Ήτανε Φθινόπωρο και τα φύλλα πέφτανε

Στίχοι: Γιώργος Μητσάκης
Μουσική: Γιώργος Μητσάκης
1η ερμηνεία. Πόλυ Πάνου Φωνητικά: Αντώνης Ρεπάνης

Ήτανε Φθινόπωρο και τα φύλλα πέφτανε
και ένα αγέρι φύσαγε κάπως δυνατό,
ήτανε Φθινόπωρο και τα μαύρα σύννεφα
χάιδευαν παράξενα το Λυκαβηττό.

Ήρθε και το σούρουπο και τα φώτα ανάψανε
κι άδικα τα μάτια μου τον χαμό σου κλάψανε
και το πάρκο έρημο κι η καρδιά μου άδεια
ζω με την ανάμνηση πονεμένα βράδια.

Αν μιλούσαν τα σύννεφα
αν μιλούσαν κι οι δρόμοι
θα σου λέγαν αγάπη μου
πως σ’ αγαπώ ακόμη.

Δε με παρηγόρησε ο καιρός που πέρασε
ούτε και το χείλι μου από τότε γέλασε,
σκέπασε ο πόνος μου κάθε ομορφιά
ζω μες στο Φθινόπωρο και στη συννεφιά.

Αν μιλούσαν τα σύννεφα
αν μιλούσαν κι οι δρόμοι
θα σου λέγαν αγάπη μου
πως σ’ αγαπώ ακόμη